Je baby zelf in slaap laten vallen: technieken en tips voor ouders

Pasgeborenen zijn volledig afhankelijk van hun ouders of verzorgers voor troost, vooral tijdens de eerste weken van hun leven. Het wordt daarom sterk afgeraden om een jonge baby te laten huilen.¹ Maar naarmate baby's groeien, beginnen ze het vermogen te ontwikkelen om zichzelf te kalmeren en zonder hulp in slaap te vallen. 

Veel nieuwe ouders weten niet zeker wanneer en hoe ze hun baby moeten leren zichzelf te kalmeren. Je hebt er vast veel vragen over: Moet je je baby in slaap laten huilen? En wanneer kun je je baby zelf in slaap laten vallen? Het goede nieuws is dat baby's weliswaar niet met deze vaardigheid worden geboren, maar dat ze dit met de juiste ondersteuning in de loop van de tijd wel aanleren. 

In dit artikel leggen we uit wat zelfkalmering bij baby's inhoudt en waarom het belangrijk is. Bovendien geven we je praktische tips om je baby zelf in slaap te laten vallen. 

Wat is zelfkalmering bij baby's?

Zelfkalmering bij baby's verwijst naar het vermogen van een baby om zelf in slaap te vallen zonder dat hij of zij hoeft te worden gewiegd, gevoed of vastgehouden. Zelfkalmering is een belangrijk onderdeel van de ontwikkeling van je kindje, maar net als volwassenen hebben baby's, zelfs als deze mijlpaal eenmaal is bereikt, nog steeds veel liefde en aandacht nodig.

Waarom het belangrijk is dat je baby zelf in slaap kan vallen

Leren hoe je je baby zelf in slaap kunt laten vallen kan blijvende voordelen hebben; niet alleen voor je baby, maar voor het hele gezin en iedereen die voor je kindje zorgt. Hier zijn enkele voordelen van zelfkalmering bij baby's²:

• Verbeterde slaapduur: baby's die zichzelf kunnen kalmeren, slapen vaak langer achter elkaar. 
• Minder vaak 's nachts wakker worden: baby's die zichzelf kunnen kalmeren, vallen waarschijnlijk sneller weer in slaap als ze 's nachts wakker worden. 
• Meer rustgevende slaap voor ouders: door zelfkalmerende technieken bij baby's te ondersteunen, hoeven ouders minder vaak in te grijpen. 
• Zelfregulatie: bij kinderen (en volwassenen!) van elke leeftijd is het vermogen zichzelf te kalmeren essentieel. Ze zullen beter in staat zijn om tot rust te komen en zijn of haar emoties te beheersen.

Vanaf wanneer kun je je baby zelf in slaap laten vallen?

Er is geen vaste leeftijd waarop baby's zichzelf kunnen kalmeren, omdat elke baby zich in zijn of haar eigen tempo ontwikkelt. Over het algemeen wordt aangeraden om hier pas na zes maanden mee te beginnen, omdat baby's vóór die leeftijd volledig van jou afhankelijk om in hun behoeften te voorzien.1,3 Een jongere baby laten huilen zonder hem of haar te troosten kan nadelige gevolgen op jullie band hebben en op latere leeftijd zelfs voor gedragsproblemen zorgen.¹

Vanaf zes maanden beginnen de meeste baby's de basisprincipes van zelfkalmering te leren. Hier zijn enkele belangrijke tekenen van zelfkalmering:⁴ 

• Zuigen op vingers, vuistjes of hun fopspeen
• Hun hoofd heen en weer draaien
• Hun handen samenhouden in een gebedsachtig gebaar
• Hun oren of neus aanraken of ermee spelen

Vanaf zes maanden kun je een baby eventjes laten huilen om te kijken of hij of zij zichzelf kalmeert. Hoelang je je baby laat huilen is een persoonlijke keuze, maar je kunt beginnen met niet meer dan vijf minuten. Je kunt je baby daarna even troosten en loopt vervolgens de kamer weer uit voordat hij of zij weer in slaap valt.^1,5

Tips om je baby zelf in slaap te laten vallen

1. Zorg voor een vaste bedtijdroutine

Een rustgevende, voorspelbare slaaproutine helpt om aan te geven dat het tijd is om te gaan slapen.^3,5 

Denk aan activiteiten als: 

• Een warm bad 
• Fles- of borstvoeding geven 
• Een zachte massage 
• Zachte slaapliedjes of witte ruis 
• Gedimde verlichting en rustige knuffels 

Consistentie is essentieel om een baby zelf in slaap te laten vallen, omdat dit veiligheid en verwachtingen creëert.

2. Moedig slaperigheid maar wakker blijven aan 

Dit is een van de meest effectieve technieken om je baby alleen in slaap te laten vallen. Leg je kindje in het wiegje wanneer hij of zij slaperig is, maar nog niet helemaal in slaap gevallen is.² Dit geeft hem of haar de kans om:

• Zichzelf te kalmeren zonder slaapsteunen (zoals wiegen)
• Het wiegje te associëren met zelfstandig slapen
• Te leren overschakelen tussen slaapcycli

3. Bied een troostend voorwerp aan (geschikt voor de leeftijd)

Zodra je baby ouder is dan zes maanden en het veilig is om dit te doen, kan het introduceren van een knuffel of ander troosted voorwerp helpen. Voor jongere baby's zijn zachte aanrakingen en zuigen op een speentje vaak voldoende om hen te kalmeren.

De Philips Avent ultra soft-fopspeen is ontworpen om je baby maximaal comfort te bieden en tegelijkertijd het milieu te ontzien. Hij is gemaakt van meer dan 75% plantaardige materialen en helpt niet alleen je kindje te kalmeren, maar ondersteunt ook een duurzamere keuze voor ouders. Het ergonomische ontwerp en de zachte, veilige textuur kunnen vooral geruststellend zijn tijdens die vroege fasen waarin je baby nog moet leren zelf in slaap te vallen. 

4. Gebruik 's nachts kalmerende signalen en minimale interactie

Als je baby 's nachts wakker wordt en geen honger heeft of zich niet ziekjes voelt, probeer dan het volgende: 

• Zachtjes op de borst kloppen 
• Zachtjes ‘sussen’ zonder de baby op te pakken 
• De kamer donker en stil houden

Dit helpt het idee te versterken dat de nacht bedoeld is om te slapen, waardoor je baby wordt aangemoedigd zelf weer in slaap te vallen. 

5.  Wees geduldig en consequent

Je baby zelf in slaap laten vallen is een geleidelijk proces. Sommige baby's hebben het snel onder de knie; andere hebben meer tijd nodig. Vergelijk de vorderingen van jouw baby niet met die van andere baby's. Het belangrijkste is dat je een veilige, liefdevolle slaapomgeving creëert.

Onthoud dat zelf in slaap leren vallen een mijlpaal in de ontwikkeling van je baby is, maar geen vaardigheid die moet worden afgedwongen.

Moet ik me zorgen maken als mijn baby niet zelf in slaap valt?

Nee! Het is volkomen normaal dat baby's jonger dan zes maanden nog niet alleen in slaap kunnen vallen.^1,2,3 Sommige kinderen leren het pas later in hun babytijd of zelfs pas als peuter. Als je je zorgen maakt over de ontwikkeling van je baby, is het altijd verstandig om je huisarts of consulatiebureau om advies te vragen. 

Een baby alleen in slaap laten vallen is de basis voor een gezonde slaap voor het hele gezin, maar hoeft niet meteen perfect te gaan. Met geduld, routine en responsief ouderschap zal je baby op zijn of haar eigen tempo vaardigheden ontwikkelen om zichzelf te kalmeren.

Door te letten op tekenen van zelfkalmering en deze op een liefdevolle manier te ondersteunen, help je je baby om beter te slapen – en krijg je zelf ook die welverdiende rust.