The World’s Best Hospital Chiefs is een artikelserie over ziekenhuis-CEO’s van over de hele wereld. CEO’s die uitblinken in visie en innovatie. Elke editie biedt een profiel van een CEO onder wiens visie en leiding impactvolle innovatie is ontwikkeld en geïmplementeerd. Innovatie op klinisch gebied en op economische waarde als geheel. Innovatie die lokaal uitblinkt en mondiaal inspireert. In deze editie: een profiel van Christophe Mouton, CEO van AZ Maria Middelares in Gent.
Innovatie is het leidmotief in de carrière van Christophe Mouton. Onder de leiding van de CEO pioniert AZ Maria Middelares op het gebied van innovatie, met bijvoorbeeld wearables om patiënten te monitoren. Door zijn innovatieve visie wordt de ziekenhuisbestuurder in België gezien als ‘één van de 50 Belgen die uw leven zullen redden’.
Christophe Mouton, CEO van AZ Maria Middelares, begon zijn carrière als chemisch ingenieur. Zijn interesse in geneeskunde, die hij al van jongs af aan had, dreef echter hem naar het ziekenhuiswezen. “Ik wilde eigenlijk geneeskunde studeren, maar in die tijd waren er te veel artsen en werd er een ontmoedigingscampagne gevoerd. Vandaar dat ik ingenieur ben geworden. Daar ben ik heel blij mee.” Zijn technische verleden ziet Mouton namelijk als voordeel in zijn rol als CEO. “Ik ben er een groot voorstander van dat een ziekenhuisdirectie bestaat uit een medisch directeur en een algemeen directeur met een technische achtergrond. Dan kun je samen sneller stappen zetten naar innovatie in de zorg.” Bij AZ Maria Middelares kan hij zijn ervaring met processen in de industrie toepassen in het ziekenhuis.
Vooraanstaand in innovatie
AZ Maria Middelares pioniert flink op het gebied van innovatie. Mouton: “Wij zijn een van de eerste ziekenhuizen met een geautomatiseerd systeem waarbij wearables gebruikt worden om kritische patiënten te volgen. Vroeger werden de klinische parameters voor de early warning-score (EWS) handmatig gemeten en ingevoerd, nu gebeurt dat automatisch. De rapid response- verpleegkundige krijgt een signaal wanneer de EWS-score verhoogt, wat immers wijst op een achteruitgang van de algemene toestand van de patiënt. Als extra voordeel kunnen we die wearables ook gebruiken bij patiënten die we eerder moeilijker in kaart konden brengen. Zo helpt het EWS-project ook in de detectie van patiënten met verhoogd valrisico. Dit gebeurt via objectieve data.” Dagblad De Tijd selecteerde Christophe Mouton in 2016 als ‘één van de 50 Belgen die uw leven zullen redden’. Criteria voor de selectie waren: levensreddend, innovatie, volwassen, internationaal en uniek. Mouton: “Ik ben in mijn persoon natuurlijk niet levensreddend. Maar als acuut ziekenhuis zijn wij dit wel. Zeker ook met de implementatie van het EWS-project. Het ziekenhuis werd hiervoor onlangs bekroond met de European Business Award, en nu ook geselecteerd voor de Smart Belgium Awards van Belfius.”
Vaste structuur voor innovatie
Innovatie gebeurt niet op projectbasis in AZ Maria Middelares. Er bestaat al ruim acht jaar een innovatiecomité. Hieraan werden recent drie innovatiecellen toegevoegd die zich toeleggen op verschillende thema’s. Hierin zijn artsen, verpleegkundigen en stafmedewerkers vertegenwoordigd, zodat de ideeën direct aan de praktijk getoetst kunnen worden. De eerste innovatiecel houdt zich bezig met automatisering, robotisering, digitalisering en 3D-printing. De tweede concentreert zich op mobiele ontwikkelingen, internet, apps en wearables. En de derde cel bekijkt de mogelijkheden op het gebied van big data met onder andere genomische data, artificiële intelligentie en virtual en mixed reality. Mouton: “De cellen komen iedere twee maanden bij elkaar. De ideeën komen echt van de medewerkers zelf. De projecten die eruit rollen, worden ook geleid door medewerkers. Zo coördineert een verpleegkundige de implementatie van het geautomatiseerde early warning-systeem.”
Wij zijn een van de eerste ziekenhuizen met een geautomatiseerd systeem waarbij wearables gebruikt worden om kritische patiënten te volgen.”
Christophe Mouton
CEO van AZ Maria Middelares
Ziel en technologie
Het credo van het ziekenhuis is ‘gezondheidszorg met een ziel’. Is dat wel te rijmen met de missie van een hoogtechnologisch ziekenhuis? Mouton: “Misschien zou ‘innovatieve gezondheidszorg met een ziel’ een betere benaming zijn geweest. Voor ons betekent ‘ziel’ de patient experience. Het gaat om de bejegening, vriendelijkheid, respectvol handelen en het belang van de patiënt voor ogen houden. De strategische missie van het ziekenhuis is dat we een hoogtechnologisch interventiecentrum willen zijn. Wij zijn geen beddenhuis, maar plaatsen onze patiënten zo snel mogelijk in een thuis- of revalidatieomgeving. En dat kan nu dankzij de moderne technologie. Neem als voorbeeld apps om hartritmestoornissen op afstand te monitoren. Nu hoeft de patiënt niet meer elke drie maanden naar het ziekenhuis, maar alleen als er echt iets aan de hand is. Of revalidatie via een iPad of Smartwatch. Patiënten kunnen nu op dezelfde wijze in hun thuisomgeving revalideren. Dit is ook een manier om de beleving te verhogen. Nog een ander voorbeeld is dat we door de technologische mogelijkheden patiënten beter kunnen voorbereiden op hun bezoek aan het ziekenhuis. Begin 2018 lanceerden we www.virtueelziekenhuis.be waar patiënten een virtuele rondleiding krijgen langs het zorgpad dat zij straks gaan doorlopen, met uitleg van artsen en andere zorgverleners. In de toekomst koppelen we hieraan de mogelijkheid om tijdens de virtuele rondleiding een afspraak te maken voor een virtueel consult.
Onze missie is dus om patiënten zo kort mogelijk in het ziekenhuis te houden. Alleen als het écht moet. Het komt aan op een continuüm van zorg te creëren rondom de patiënt die extramuraal verder gaat. Met de ouder wordende bevolking is dit een uitdaging voor alle stakeholders in de gezondheidszorg. Technologie kan je niet tegenhouden, je zult erin mee moeten gaan, en het zal ons helpen om een duurzame oplossing uit te bouwen als antwoord op deze uitdagingen.”
Naar outcome-financiering
De kosten van innovatie gaan altijd voor de baten uit. Het financieringssysteem in België is nu nog volledig gericht op prestatie. Het ziekenhuis wordt bijvoorbeeld betaald op basis van het aantal reanimaties. Door de implementatie van het early warning-systeem krijgt de spoedeisende hulp minder geld, omdat dit leidt tot minder reanimaties. Mouton: “Dit zijn financieringsstelsels die innovatie tegenhouden. Maar dat mag geen reden zijn voor ziekenhuizen om niet te innoveren. Uiteindelijk wordt kwaliteit beloond en je kunt geen kwaliteit verhogen als je je conformeert aan een achterhaald financieringsmechanisme.” Dit gaat overigens wel veranderen: de Belgische overheid is bezig met kwaliteitsparameters en outcome-parameters. Mouton: “Maar we zijn daarin nog lang niet zo ver als de zorgverzekeraars in Nederland, die al veel meer financieren op basis van outcome. Daar moet je je resultaten al vaker aantonen met Patient Reported Outcome Measurements (PROMs) en Patient Reported Experience Measurements (PREMs) om terugbetaling te krijgen. Niet alleen bij intramurale maar ook bij extramurale zorg. Onze innovatiecel voor big data heeft vorige maand besloten om met twee firma’s de extramurale zorgpaden te digitaliseren. Patiënten krijgen dan vragenlijsten waarmee ze op een bepaald tijdstip kunnen aangeven hoe het met hen gaat.” Patiënten krijgen hiermee een belangrijke rol in de financiering van zorgkosten. “Als je naar de garage gaat omdat je remmen kapot zijn, wil je dat ze het daarna weer doen. Patiënten moeten geholpen worden met hun probleem. Dus PROMs en PREMs moeten meegenomen worden in de bepaling van de financiering. Dat is ook internationaal de trend en daar sta ik honderd procent achter.”
De zorgen in de zorg
Mouton maakt zich over bepaalde ontwikkelingen zorgen. “In België hebben we soms een gebrek aan beleid op lange termijn. Onze minister van Volksgezondheid doet nu goed werk, er wordt actief ingezet op e-health en er worden ziekenhuisnetwerken gevormd. We zijn bezig om 100 ziekenhuizen terug te brengen naar 25 locoregionale ziekenhuizen. De netwerken zijn vooral bedoeld om de basiszorg te herstructureren. Daarna kijken we welke referentiefuncties bij elk ziekenhuis horen. Maar er blijft altijd een onzekerheid of dit kader na de verkiezingen nog hetzelfde is. Daarnaast blijft de betaalbaarheid van de zorg een probleem. Er komt zoveel op ons af: whole genome sequencing, big data ... Maar iets met deze data doen en ze vertalen in gepersonaliseerde behandelingen, kost veel geld. En hoe krijgen we dat betaald? Daarnaast speelt de discussie van de gezondheidszorg met twee snelheden. Mensen met minder middelen krijgen niet dezelfde gezondheidszorg als de rijken. Het derde waar ik me zorgen over maak, is de totale disruptie van het zorglandschap. Ik vergelijk het vaak met een cassettefabriek. In vrij korte termijn werden de cassettebandjes vervangen door cd’s, maar die werden door dezelfde fabriek gemaakt. Nu zijn echter de bestaande spelers aan de kant gezet en nieuwe spelers zoals Spotify en Netflix hebben de markt overgenomen. Dat is in de gezondheidszorg ook gaande. Er komen nieuwe spelers op onze markt die kunnen gigantisch veel miljarden investeren en beschikken over een bijna onuitputtelijke bron van persoonlijke (gezondheids)data. Daarmee kunnen ze heel ver komen op een manier die zó anders is dat wij, als cassettefabriek, er alleen maar naar kunnen kijken. Belangrijk is dan om bij de grote jongens aan te haken, daar de innovatie te detecteren en te kijken waar we dingen samen kunnen doen."
Over Christophe Mouton:
Christophe Mouton (Gent, 1971) studeerde Latijn-wiskunde in Brugge. Hij behaalde zijn diploma van burgerlijk scheikundig ingenieur aan de UGent en daarna de titel van bedrijfskundig ingenieur aan de Vlerick Leuven Gent Management School. Hij vulde zijn opleiding aan met het ‘European Healthcare Leadership programme’, Insead Fontainebleau in Frankrijk.
Zijn loopbaan begon bij de Beaulieugroep en Philips. In 2000 werd hij administratief manager van de divisie ‘vrouw en kind’ en de divisie ‘medische diagnostiek’ van UZ Leuven Gasthuisberg. Hij was financieel-administratief directeur van Jan Yperman Ziekenhuis in Ieper (2005-2013). Sinds september 2013 is hij werkzaam in Gent. Eerst als financieel-administratief directeur in AZ Sint-Lucas en vanaf 1 januari 2015 als adviseur van de algemeen directeur in AZ Maria Middelares. Op 1 juli volgde hij Pascal Verdonck als CEO. Het Gentse AZ Maria Middelares is een nieuwbouwziekenhuis met een oppervlakte van 64.800 m2, 24 hoogtechnologische interventiezalen en de allernieuwste medische apparatuur en infrastructuur. 1.800 personeelsleden en 200 artsen hebben iedere dag de taak om het motto ‘gezondheidszorg met een ziel’ waar te maken.
