Wereldwijd kampen meer dan een miljard mensen met neurologische aandoeningen. Volgens de Wereld Gezondheidsorganisatie behoren aandoeningen als hersentrauma’s, dementie, de ziekte van Alzheimer en MS tot de meest belastende ziektecategorieën. In tijden van vergrijzing wordt het herkennen en behandelen van die aandoeningen een absolute prioriteit. “De uitdaging wordt inderdaad groot. Door de vergrijzing en door onze westerse levensstijl wordt de kans op herseninfarcten en degeneratie immers steeds groter”, stelt de Brugse neuroradioloog Jan Casselman.
Dokter Casselman is diensthoofd Radiologie van het AZ Sint-Jan Campus Brugge. Als expert heeft hij een decennialange ervaring op het vlak van MRI en neuroradiologisch onderzoek. “Ik zie diverse evoluties in mijn domein. Enerzijds zijn er bij ons steeds minder acute hersentrauma’s. Dat hebben we te danken aan de bescherming van gordels en airbags bij auto-ongevallen. Anderzijds zijn de strokes, de herseninfarcten of tromboses, wel in opmars. Onze levensstijl met cardiovasculaire problemen tot gevolg en het feit dat we steeds ouder worden maken dat herseninfarcten couranter voorkomen.”
“De grote uitdaging wordt om patiënten met hersendegeneratie zoals de ziekte van Alzheimer tijdig op te sporen. Vroeger stierven mensen vooraleer de problemen zich echt manifesteerden, maar nu we gemiddeld 80 jaar en ouder worden, is het potentieel aan toekomstige patiënten gigantisch”, aldus Jan Casselman. “Hoe sneller we dus de problemen kunnen opsporen en de juiste diagnose stellen, hoe sneller men ook kan ingrijpen. Nu al is het mogelijk om met medicatie de symptomen aan te pakken en de evolutie te vertragen. Neurologisch onderzoek en het zoeken naar een adequate therapie zal dus alleen maar belangrijker worden.”
Voor alle hersenonderzoeken waar je contrastinjectie nodig hebt, zie je nu veel beter het verschil tussen een bloedvat en een letsel. Bij wijze van spreken: in één oogopslag zie je een witte aankleuring en je hebt gevonden wat je zocht.”
Dr.Jan Casselman
Diensthoofd Radiologie, AZ St.-Jan Brugge
Accurater werken met 3D beelden
Gelukkig biedt de technologische evolutie in de medische beeldvorming perspectief. “Ik heb in mijn loopbaan al enkele keren zeer spectaculaire vooruitgang in de beeldvorming meegemaakt. Eerst hadden we alleen CT-scans. Daarna kwamen de MR-beelden. Ik herinner me nog dat we in het begin een MR onderzoek konden uitvoeren met een lage resolutie en dat die een 20-tal beelden opleverde, wat toen een geweldige vooruitgang was. Wel, een routine MRI-onderzoek resulteert vandaag in een kortere onderzoekstijd vaak in meer dan 1.000 beelden. En intussen zijn we van 2D naar driedimensionale beelden overgeschakeld. 3D levert zeer gedetailleerde beelden op met enorm veel informatie, en laat beoordeling in alle vlakken toe.” 3D beeldvorming geeft de neurologen ook meer inzicht. Nu kan men veel makkelijker volumes meten en opvolgen in de hersenen. Jan Casselman: “Nieuwe softwaresystemen laten toe om beelden van opeenvolgende onderzoeken in de tijd perfect te laten overlappen en maken zo een correcte vergelijking mogelijk. Door automatisch volumes te meten op de scans kunnen we zien hoe een letsel en zijn volume veranderen in de tijd. Dat is bijvoorbeeld van belang voor patiënten met multiple sclerose. We zien veel meer en we kunnen accurater werken dan vroeger, maar meer beelden en meer vergelijking, betekent ook dat we soms meer tijd nodig hebben voor een juiste diagnose.”
Meer zien dankzij zwart bloed
Op dat vlak reikt een nieuwe ontwikkeling van Philips de artsen de hand: de blackblood technologie die in de software voor MRI-scanners werd toegevoegd, laat toe om sneller interpretaties te maken van de beelden. “Het gaat erom dat we het bloed binnen de bloedvaten in de beelden zwart kunnen maken. Voor alle hersenonderzoeken waar je contrastinjectie nodig hebt, zie je nu veel beter het verschil tussen een bloedvat en een letsel. Bij wijze van spreken: in één oogopslag zie je een witte aankleuring en je hebt gevonden wat je zocht”, aldus de neuroradioloog.
Deze specifieke sequentie in de beeldvorming maakt het opsporen van letsel gevoeliger. Casselman: “Aankleurende metastasen en MS-letsels zijn bijvoorbeeld veel beter te onderscheiden. Ook meningeale aankleuringen bij meningitis of bij invasie van de meningen bij metastasering kunnen beter worden herkend. De blackblood sequentie wordt ook reeds gebruik bij vasculitis waarbij de sequentie toelaat de aankleurende vaatwand te zien en zo de diagnose van vasculitis te stellen. Ik verwacht ook buiten de hersenen en de schedel interessante zaken te ontdekken, denk maar aan de schedelbasis of de sinusregio en dit hebben we nu reeds kunnen vaststellen voor letsels van het labyrint in het rotsbeen.”
Nieuwe MRI’s zijn noodzaak
Onze gesprekspartner vertelt enthousiast en passioneel over zijn werk en over hoe technologische innovaties hem helpen om steeds beter te doen voor zijn patiënten. “Hoewel we nog maar korte tijd met de blackblood technologie werken, was ik meteen overtuigd van het nut. Ik zie ook andere revolutionaire sequenties ontwikkelen die ons in staat zullen stellen om nog meer te zien op de beelden en onze diagnoses nog scherper te maken. En hoe sneller en accurater de diagnose, hoe groter de kans op accurate behandeling. Het dus blijft bijzonder interessant om dit allemaal te volgen.”
Toch is het niet allemaal rozengeur en maneschijn. Jan Casselman: “We kunnen zeer veel zien dankzij de MRI en de voortschrijdende technologische innovatie in dit gebied. Maar toch moeten we vaststellen dat onze overheid daar lange tijd te weinig in geïnvesteerd heeft. We roepen al 20 jaar dat dit de toekomst is, ook omdat MRI geen stralen gebruikt. Maar er was jarenlang een moratorium op MRI waardoor alleen kon worden geïnvesteerd in CT, een onderzoek waarbij wel stralen worden gebruikt, en dit terwijl reeds voldoende CT-toestellen voorhanden waren . Niettegenstaande we toch aantoonden hoe belangrijk de MRI beelden zijn en hoe ze ook kunnen helpen om finaal de kosten voor de ziekteverzekering te beperken. Daarom zijn volgens mij bijkomende investeringen in MRI’s noodzakelijk.”
Ontdek hier de Philips MR klinische casussen
